De (on)gekende crisis van morgen

Tekst Communicatie NCTV
Foto Bart Maat

Zo aan het einde van het jaar is het tijd om de balans op te maken en een blik vooruit te werpen. Ook voor Marco Zannoni, Directeur Nationale Crisisbeheersing en Bewaken & Beveiligen was het een bijzonder jaar, niet in de minste plaats door zijn overstap van het COT Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement naar de NCTV. “Ik zie ernaar uit samen onze schouders te zetten onder het beschermen van de nationale veiligheid. Risico- en crisiscommunicatie zijn daarbij essentieel. Zijn wij als professionals klaar voor 2022 en erna? De wereld blijft immers in beweging en daarmee de dreigingen en risico’s ook.”

Dreigingen worden complexer

Neem onze digitale samenleving. Ons fysieke en digitale leven is sterk verweven. Tijdens een vakantie zie ik op mijn telefoon wie er thuis aanbelt, we vergaderen via het web, procedures bij de gemeente doen we online. Die digitalisering biedt fantastische kansen. Maar zo ontstaat ook digitale afhankelijkheid. Dreigingen worden steeds complexer. Een hack kan grote gevolgen hebben, ook in de fysieke wereld. Met landelijke impact tot gevolg, de situatie kan zelfs over landsgrenzen heen gaan. Ook buitenlandse actoren kunnen zorgen voor een grote impact in onze maatschappij. Hierbij horen forse uitdagingen in het communiceren over risico’s. Van digitaal bewustzijn tot het voorbereid zijn op digitale uitval en zelf- en samenredzaamheid. Tijdens crises moeten werelden bij elkaar worden gebracht: hoe vertalen we ’techtaal’ naar handelingsperspectief?

Marco Zannoni, Directeur Nationale Crisisbeheersing en Bewaken & Beveiligen: “Deel de dilemma’s waar je voor staat”

Omgevingsanalyses en oren

Niet alleen dreigingen en risico’s veranderen, maar de samenleving ook. De maatschappij verhardt, mensen worden mondiger en polarisatie neemt toe. Het blijven kennen van je publiek is daarom belangrijk. Helemaal tijdens crises. Met aandacht voor sociale media en de impact in de fysieke wereld. Dit vergt dat we als professionals zowel digitale indrukken als informatie ‘van de straat’ bij elkaar brengen. Weten wat er speelt. Door de communicatiebehoefte van burgers actief te peilen, haal je op maat input binnen. En komt de boodschap uiteindelijk bij het publiek aan? Denk ook aan het communiceren met moeilijk bereikbare doelgroepen zoals doven en laaggeletterden. Zij verdienen weer een eigen aanpak. Onderzoek tijdens crises kan ons helpen: werkt de communicatie? Wat ontbreekt er? En als we hier gedragsexpertise aan toevoegen dan brengen we ons vak steeds een stap verder.

Eerst kennen dan vinden

Mijn wens voor 2022: laten we niet afzonderlijk het wiel opnieuw uitvinden, maar gezamenlijk werk maken van toekomstbestendige risico- en crisiscommunicatie. Deel kennis en dilemma’s, oefen met elkaar en kijk vooruit. Hoe staat het bijvoorbeeld met de voorbereiding van crises op het gebied van cyber of klimaat? Heb je de juiste partners in het vizier of is het nodig er nieuwe partijen bij te betrekken? Als je in de koude fase goed op elkaar bent aangehaakt, weet je elkaar in de lauwe en warme fase snel te vinden. Want hoewel elke crisis weer anders is, weet ik één ding zeker: ze hebben allemaal baat bij goede samenwerking.