Blik op 2024

Tekst Marco Zannoni
Foto ANP

Zandzakken, storm en beginnende schaatskoorts. 2024 begon met hoge waterstanden en lage temperaturen. Dat het hoge water het nodige werk heeft opgeleverd, hoef ik u niet te vertellen. Risico- en crisiscommunicatie vierden hoogtij. Ook de rest van het jaar zullen we weer ruim inzetten op risicocommunicatie. De wereld vraagt erom, misschien wel meer dan ooit tevoren. De dreiging is onverminderd en neemt eigenlijk alleen maar toe. Ik denk aan het verhoogde dreigingsniveau zoals vorig jaar is vastgesteld in het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland, alle ontwikkelingen op het wereldtoneel en ook aan de gevolgen van de klimaatverandering.

Meer dan ooit is het van belang om vooruit te denken. Met elkaar paraat te staan voor als dat nodig is. We doen daar als overheid het maximale aan, in de voorbereiding en tijdens een crisis. Maar een crisis raakt de hele samenleving. En dus is het nodig dat ook de samenleving de verantwoordelijkheid voelt om een bijdrage te leveren. Oftewel, te zorgen voor zelfredzaamheid, samenredzaamheid en weerbaarheid. Niet voor niets wordt dit ook een van de pijlers uit de Landelijke Agenda Crisisbeheersing 2024-2029. Is de huidige vorm van risicocommunicatie daarvoor voldoende of moeten we daar iets naast zetten? Dat antwoord is voor mij wel duidelijk. De samenleving ‘slechts’ informeren is niet meer toereikend, we moeten een stap verder zetten: van informeren naar activeren. Activeren om die zaklamp en flessen water in huis te halen. Die powerbank aan te schaffen en contant geld te pinnen. Want zeg eens eerlijk, heeft u die onderdelen uit het noodpakket in huis? Ik vermoed zomaar dat het antwoord bij velen van u ‘nee’ is. Terwijl u best zal weten dat er risico’s op de loer liggen. Die overgang van denken naar doen, dat is wat nodig is. Maar hoe doe je dat? En hoe maak je van het buzzwoord weerbaarheid iets concreets? Vragen die mij – en gelukkig ook tal van collega’s – sterk bezighouden.

De eerste ideeën zijn daarvoor al opgeworpen. We zullen sowieso moeten blijven communiceren. Ook moeten we vaker burgers en maatschappelijke organisaties actief betrekken bij plannen en oefeningen. En we kunnen met elkaar vast nog meer bedenken. Misschien kunnen we er ook voor zorgen dat er in elke supermarkt een schap komt met alle ingrediënten van het noodpakket?

Fijn en goed om hier met elkaar mee aan de slag te gaan. Er is steeds meer aandacht voor het onderwerp, bijvoorbeeld vanuit het NIPV en het Rode Kruis. Ook alle aandacht voor vitale processen helpt in onze weerbaarheid. De uitdaging is nu vooral om de stap te zetten van denken naar doen. Uitproberen. Stap voor stap. Een goed voornemen van het nieuwe jaar wat mij betreft.