Tekst Suzanne Koelega, ministerie van BZK
Twee keer per jaar komen crisisspecialisten uit het hele Koninkrijk bij elkaar om kennis te delen, van elkaar te leren en samen te oefenen. Crisiscommunicatieadviseurs waren tijdens de vierde editie van de Week van de Crisisbeheersing voor het eerst van de partij.
De verwoestende orkaan Irma die in september 2017 over Sint Maarten trok. De coronapandemie die de Caribische eilanden van 2020 t/m 2023 bovenmatig hard trof. De overstromingen door intensievere regenval en extreme hitte in 2024 als gevolg van klimaatverandering. Het zijn crises die de grote kwetsbaarheid van de eilanden en het belang van samenwerken in het Koninkrijk tonen.
Ze bevestigen ook de noodzaak van een goede voorbereiding en het onderhouden van een solide netwerk. En dat waren precies de hoofdelementen voor de vierde editie van de Week van de Crisisbeheersing die eind november 2024 plaatsvond op Aruba.
Gedeelde missie
“We hebben een gedeelde missie. Samen vormen we een divers netwerk, een platform om te verbinden en zo te werken aan veerkrachtige, sterke samenlevingen”, zegt de Arubaanse premier Evelyn Wever-Croes in haar openingswoord. “De eilanden worden vaak geprezen om hun grote veerkracht”, benadrukt Vincent Storimans, hoofd van de Nederlandse Vertegenwoordiging op Aruba. Volgens hem is het vanwege hun kwetsbaarheid en kleinschaligheid belangrijk om de eilanden weerbaar te maken en de mensen goed voor te bereiden op een crisis.
Extremer weer
Die voorbereiding is met het steeds extremere weer nu nog urgenter. Vladimir de Cuba van het Arubaanse katholieke schoolbestuur hield daar een treffend verhaal over. Regelmatig organiseren de scholen een tsunami-evacuatieoefening, waarbij de kinderen en het personeel op een efficiënte en veilige manier naar een hoger gelegen gebouw lopen. Sint Maarten heeft veel ervaring opgebouwd met zware orkanen. “We hebben het allemaal meegemaakt. Met de klimaatverandering krijgen de andere eilanden hier vroeger of later mee te maken. We moeten ons goed voorbereiden”, aldus Maurice Lake van het departement van communicatie van Sint Maarten.
Crisiscommunicatienetwerk
Bijna 20 crisiscommunicatieprofessionals uit alle zes delen van het Koninkrijk ontmoetten elkaar voor het eerst. “We hebben veel positieve energie, kennis, kunde, ervaringen en dilemma’s met elkaar gedeeld. We hebben een netwerk gevormd, waarin we kennis en ervaringen kunnen blijven delen en we waar mogelijk samen kunnen werken aan het voorbereiden op crises in het Koninkrijk”, blikt Sandra Van der Vlugt, communicatieadviseur bij het ministerie van BZK, terug.
“Zonder crisiscommunicatie zijn we nergens. Goede communicatie kan levens redden, vertrouwen herstellen en de weg wijzen uit de meest uitdagende situaties", aldus Rino Hermans, nationale crisiscoördinator van Aruba en directeur van het Crisis Management Office.
De kracht van verbinding
Het belang van samenwerking in de crisiscommunicatie in het Koninkrijk is groot. Want al zijn er veel overeenkomsten in de manier waarop gewerkt wordt, maar vanwege de schaalgrootte, capaciteit, overheidsstructuur en geografische ligging zijn er ook verschillen. En omdat er snel geacteerd moet worden bij een crisis, is het belangrijk om elkaar meteen te vinden. “Samen zijn we sterker. De kracht van verbinding bewijst zich in de praktijk”, benadrukt Svenja Westerduin, senior communicatieadviseur bij het Nationaal Crisiscentrum.
Een fictieve, complexe crisis na de sluiting van de lokale luchthaven diende als decor voor een tabletop om te oefenen in het schrijven van een goed communicatieadvies. De deelnemers kregen feedback van het crisisteam mee: ‘Wees kort, direct, eerlijk en gefocust op de impact. Strategische communicatie is zeer krachtig’. Dat laatste weet Jurette Croes van het Arubaanse departement van Volksgezondheid als geen ander. De coronacrisis bracht haar veel kennis bij over het belang van crisiscommunicatie. “Zonder communicatie zijn plannen, hoe mooi ze ook zijn, niets waard”, zegt ze. Corinne Leysner van het Curaçaose communicatiedepartement ging nog een stapje verder: “Zonder communicatie veroorzaak je een crisis binnen de crisisbeheersing.” Leysner wijst op het belang van overstijgend samenwerken in het Koninkrijk.
De historische woorden van Koningin Juliana ‘Steunend op eigen kracht, doch met de wil elkander bij te staan’ gelden al, maar bij crises en rampen nog meer. Nederland heeft meer geld en capaciteit. De ervaring zit vooral op de eilanden. Bij elkaar is dat van onschatbare waarde.
Verdere samenwerking
Nadjeska Jack van de afdeling communicatie van Sint Eustatius vond de Week van de Crisisbeheersing een goede leerervaring. Ze kijkt uit naar de verdere samenwerking in het Koninkrijk. “Dat past goed bij mijn motto: ‘ons volgende werk is ons beste werk’”. Jurette Croes vult aan: “Samen sterker betekent dat wij beter kunnen leiden in tijden van crisis.”
